dinsdag 18 maart 2014

Reading Challenge - een pleidooi voor echt koken

Een pleidooi voor echt koken. Thuiskomen in de keuken - Michael Pollan

Dit boek gaat over eten en over koken en het is ook nog eens enorm leuk om te lezen. Een ideaal boek, aangezien ik van lezen houd, van koken, van eten en van lezen over koken en eten.

Michael Pollan is een Amerikaanse journalist, schrijver en voedseldeskundige. Hij vertelt zijn landgenoten en mensen wereldwijd dat we, in tegenstelling tot wat de voedingsindustrie ons wil verkopen, beter 'gewone' dingen kunnen eten zoals groente en zelfgekookte maaltijden. Dingen die onze overgrootmoeders ook als eten zouden herkennen en zonder allerlei kunstmatige toevoegingen. Dat geloof ik allemaal meteen, maar daar gaat dit boek in eerste instantie niet over. In opvolging van zijn eerdere boeken is ''Een pleidooi voor echt koken" (oorspronkelijke titel: "Cooked, a natural history of transformation") een zoektocht naar hoe je in de praktijk 'dichter bij de natuur' kan koken, eten en gezonder kan leven.

Wat volgt is een soort wervelwind aan weetjes, geschiedenis, cultuur, scheikunde, mooie zinnen met moeilijke woorden, ervaringen, overdenkingen over het waarom van zaken als eten, koken en het leven in het algemeen, kookexperimenten en een paar basisrecepten.

Het boek is verdeeld in vier hoofdstukken, elk over een basistechniek van koken, gekoppeld aan de elementen vuur (roosteren), water (koken), lucht (bakken) en aarde (gisten). Nou heb ik niet echt de ambitie om dingen te doen als een heel varken roosteren, brood bakken op de langzame manier met zuurdesem of eten laten gisten tot je zuurkool, bier of kaas gemaakt hebt. Toch weet Pollan over al deze dingen zo inspirerend en grappig te schrijven dat je je ineens best zou kunnen voorstellen dat je het op een dag gaat uitproberen.

Het meest praktische gedeelte vond ik dat over stoven in het hoofdstuk 'water'. Bladzijden lang worden gevuld met gedachten over uien snijden en ze zachtjes laten pruttelen samen met bleekselderij en wortel. Dat je daar geduld, aandacht en oefening voor nodig hebt. Dat er een chemische reactie plaatsvindt die zorgt voor de smaak umami, wat (echt waar) officieel de vijfde smaak is naast zoet, zout, zuur en bitter. Ik probeerde het inmiddels een aantal keer uit. Sneed de uien heel fijn en liet ze minstens een half uur (zo lang? ja echt, zo lang) op het allerlaagste pitje pruttelen en daarna nog een poos samen met kleine stukjes bleekselderij en wortel. Om er vervolgens een stoofpotje mee te maken, of soep, of tomatensaus. Alleen al de geur die het huis vulde maakte me blij en het smaakte zo lekker dat ik het de moeite en de tijd zeker waard vond.

Maar toch. Koken, vooral als het wat langer duurt, voelt soms een beetje... als tijdverspilling? Als iets dat strikt genomen niet noodzakelijk is, gezien de grote hoeveelheid makkelijke kant-en-klare sausjes, maaltijdmixen en hele maaltijden die te koop zijn. Hoewel ik koken met de jaren steeds leuker ga vinden, en ik het een uitdaging vind om dat op een gezonde, lekkere en betaalbare manier te doen, heb ik er niet elke dag zin in. Met enige regelmaat vraag ik me af waar ik eigenlijk al die moeite voor doe. Over al deze zaken wordt in dit boek uitgebreid gefilosofeerd. Wat mij betreft het mooiste antwoord op de vraag waarom je eigenlijk zou koken bij deze (p.28):

"Koken, heb ik ontdekt, geeft ons de kans, die zo zeldzaam is in het moderne leven, om onszelf op een directe wijze te ondersteunen, en de mensen die we voeden te ondersteunen. Als dit niet 'brood verdienen' is, weet ik het ook niet meer. In de rendabiliteitsanalyse zal het misschien voor een amateurkok niet altijd de meest efficiënte manier zijn om de tijd te besteden, maar in het licht van menselijke emotie zal het desalniettemin mooi zijn. Want welke gewoonte is minder egoïstisch, welke arbeid minder vervreemd, welke tijd minder verspild dan die welke wordt besteed aan het bereiden van iets heerlijks en voedzaams voor geliefden?"

3 opmerkingen:

  1. Oeh! Heb je dat boek zelf of van de bieb= Dat hoofdstuk over stoven wil ik graaaaaag lezen! Het water loopt me nu al in de mond.

    BeantwoordenVerwijderen